NORMAL DOĞUM NEDİR?
Bebeğin başla geldiği, kendiliğinden başlayan, doğal hormonların aktif olarak salgılandığı, mümkün olduğunca müdahalelerin yapılmadığı, doğumdan hemen sonra, anne ve bebeğin çıplak olarak buluştuğu ve mümkün olduğunca uzun süre bir arada kaldıkları doğum şeklidir.
MÜDAHALELİ DOĞUM NEDİR?
Normal doğumun anne kaynaklı veya bebek kaynaklı nedenlerden dolayı olamadığı durumlarda bebek ve anne sağlığı için yapılan işlemler sonucu gerçekleşen doğumlara denir. Bunlar
- Vakum
- Forseps
- Sezeryan ile olan doğumlardır.
DİSTOSİ ( ZOR DOĞUM) NEDİR?
Normal spontan doğumun ilerlememesi veya durması sonucu gerçekleşen doğumlara denir. Dört ana sebebi vardır. Bunlar:
- Anormal itici güç yani rahimdeki kasılmaların normalden zayıf veya fazla olması uyumsuz olması, annenin ıkınmalarının doğru zamanda yeterli olamaması.
- Fetal prezentasyonun veya pozisyonunun anormallikleri.
- Maternal pelviste yetersizlik ( kemik çaplarda).
- Alt genital traktusta doğum yolunun engelleyen oluşumlar (tümör gibi)
GEBELİK VE DIABETES MELLITUS
Gebelikte annenin hiperglisemik olmasını istemiyoruz neden?
Intrauterin hayatta maternel hiperglisemiye maruz kalan fetusta hiperinsulinemi gelişiyor bu da fetal yağ hücrelerini arttırıyor. Buda çocukluk çağında obezite ve insulin direncine sebep oluyor. Yetişkin döneme gelince glukoz toleransı bozuluyor ve diyabet gelişiyor.
Diyabet gebeliğin en sık medikal komplikasyonudur.
Gebelikte diabet ikiye ayrılır:
- Gebelikten önce var olan pregestasyonel ve
- Gebelikte tanısı konan diabet yanı gestasyonel diyabet.
Pregestasyonel diyabet: Aşikar Diyabet
Tıp-2 diyabet prevalansının genç hastalarda artması gebelikte etkilenmeyi arttırmaktadır.
Gestasyonel diyabetli kadınların %5-10 ‘unda gebeliğin hemen sonrasında diyabet görülmektedir.
Herhangi bır zamanda plazma glukoz seviyesi >200mg/dl veya akş>125mg/dl ise ilk kez gebelikte karşılaşılan aşikar diyabet olarak adlandırılır.
Akş 126mg/dl den sonra retinopati ihtimali dramatik olarak artıyor.
Gebede: ailesinde diyabet varsa, önceden iri bebek doğurmuşsa, idrarda glikoz varsa, açıklanamayan fetal kayıplar varsa karbonhidrat metabolizma bozukluğu için risk altındadır.
- Diyabetik gebelerde %25 ‘e kadar erken gebelik kaybı görülmüştür.
- Gebelik öncesi diyabet varlığı erken doğum için risk faktörüdür.
Tıp-1 diyabetli gebelerde major malformasyon insidansı ikiye katlanmıştır.
Kardiovasküler anomaliler, anomalilerin yarıdan fazlasını oluşturmaktadır. Bunu nöral tüp defektleri ve yarık damak-dudak izler.
Konjental malformasyonlar ya da maternal vasküler hastalıklar fetal büyümede kısıtlılığa neden olurken pregestasyonel diyabet fetal aşırı büyüme için tipiktir.
Diyabetik anne bebeklerinde baş çevresi/karın çevresi(hc/ac) oranlarına bakıldığında orantısız büyüme daha fazladır ve makrozomik bebekler doğar.
Bebeklerde omuz ve karın çevresinde yağ birikimi fazladır, omuz distosisi ve sezeryen doğum ihtimali artar.
Açıklanamayan ölü doğumlar görülür. Maternal ketoasidoz, oksijen ve fetal metabolit taşınmasında hiperglisemiye bağlı sapmaların olması, preeklampsının eşlik etmesi plasental yetmezliğe bağlı açıklanabilir ölümler görülür.
Diyabetik gebelerde polihidroamnios görülür. Çünkü fetal hiperglisemi poliuriye yol açar.
Diyabetik gebelerde erken doğum artar buna bağlı bebeklerde nekrotizan enterokolit ve rds( respiratuar distress) görülür.
Post-partum bebeklerde hipokalsemi, polisitemi, hipertrofik kardiomyopati görülür.
Tip-1 diyabetli gebelerde hipertansiyon, respiratuar komplikasyonlar artmıştır. Maternal ölüm etkilenmemiş popülasyona göre artmıştır.
Pregestasyonel diyabette hedef: HBALC<%6,5 olmalıdır. Glukoz kontrolü insülin kullanılarak yapılmalıdır. Akş 70-100mg/dl yemek sonrası 2. Saat kan şekeri 100-120 mg/dl olmalıdır.
Retinopati ve nefropati gibi diyabet komplikasyonlarını değerlendirme ve tedavi etmeyi gebelik öncesi başlanmalıdır.
Ntd riskini azaltmak için folat 400 mikrogram/gün prekonsepsiyonel başlanmalıdır.
Bu grupta en iyi tedavi ajanı insülindir. Diyet şarttır. Yaşam şekli değişikliği şarttır.
Gestasyonel diyabet(gdm): Gebelikte glukoz metabolizmasındaki abartılı değişiklikler gebelikte diyabeti indükler. Karbonhidrat intoleransı olur.
En önemli perinatal sonucu hem maternal hem de fetal doğum travması ile sonuçlanan iri fetüstür.
Gdm risk değerlendirmesi: Genelde ilk prenatal vizitte değerlendirilir. Düşük risk- gdm prevalansı düşük etnik gruba dahil olmak.
- Derece akrabalarda bilinen diyabet yokluğu
- 25 altı yaş -gebelik öncesi normal kilo – doğumda normal ağırlık – kötü obstetrik öykü olmaması.
Orta risk: 24-28. hafta arası glukoz tarama testi yapılmalıdır.
Yüksek risk: Aşırı obezite, tıp2 diyabete dair güçlü aile öyküsü, önceki gdm öyküsü, glikozüri varsa herhangi bir zamanda glukoz tarama testi yapılmalıdır.
Maternal ve fetal etkiler :
Kötü sonuçlar gdm da pregestasyonel diyabete göre farklıdır.
Gebelik öncesi var olan diyabetin aksine, gdm lu gebelerin fetuslarında konjenital anomali oranı genel popülasyona göre artmamıştır.
Ölü doğum oranı artmamıştır.
Makrozomi vardır ve buna bağlı distosiler ve s/c oranları artmıştır.
Hedef akş<95mg/dl, tokluk 2. Saat kan şekeri 120mg/dl olmalıdır. Böylece makrozomi, distosi ve preeklampsi belirgin azalır.