Nedir?, Nedenleri, tedavi seçenekleri nelerdir?
Çiftin problemidir. Çiftlerin beraber katılacağı tedavi olmalıdır.
Çift yanılsama içindedir.
Vajinismusta: bilinç düşünceler (içimde bomba patlayacak, kilitlenip kalacağız, çok kanamam olacak, çok acıyacak) duygular (korku, kaygı ve kardeşleridir) duyumlar(kasılma, nefeste hızlanma, çarpıntı, ağız kuruluğu) olur
Sonuçta: -davranışlarda (eşi itme, ağlama, bacakları kapatma, yataktan kaçma) gözlenir.
– seçimde (seksten kaçınma ve uzaklaşma görülür)
-söylemde negatif düşünceler sürekli tekrar eder durur.
Sadece vajen 1/3 alt kısmı değil tüm vücut kasılır, pelvik kaslar çok güçlü kasılır sempatik sistem aktive olmuştur kadın öleceğini sanır panik atak yaşar.
Tedavi semptomatik ve zevk odaklı olmalıdır.
Vajinismusta nedeni, ne anlama geldiğini, neye hizmet ettiğini, neyin tekrarı olduğunu bilmeliyiz.
Bir tehdit var ona karşı olan bir savunma mı?, suçluluk ve günahkarlık var ona karşı olan bir cezalandırma mı?, cinsel mitler mi?, ilk cinsel ilişkide yaşanan talihsizlikler ve yapılan yanlışlıklar mı?, penis ve koitusa yüklenen anlam mı?, hamile kalma korkusu mu? Yoksa cinsel sıklusa uygun sevişememe mi(ıslanma-gevşeme-cinsel heyecan duyma-platoya ulaşınca koite başlama)tespit etmeliyiz.
Korkunun nedeni bellidir ve istemli reddediş vardır. Bilişsel ve davranışsal öğrenme ile çözülürken, kaygının sebebi belli değildir, istemsiz reddediş vardır duygusal ve dinamik nedenler vardır.
Vajinismusu semptomatik tedavi edersek korkunun yerine zevki- şehveti koymassak bu kadınlar depresyona giriyor.
Erkekler ereksiyonlarına güvenmediklerinde kuru ve gevşememiş vajene zorlayınca kadın bilinçli olarak kasar. %10 u bilinç dışı kasar anlamı ve derinliği farklıdır.
Cinsel sıklus: seks isteği(şehvet) olacak, cinsel uyarılma (psıkolojık olarak heyecan-coşku olacak, bedensel olarak vajinal ıslaklık, klitoral kabarma olacak), gevşeme sonra plato olacak ve koıt gerçekleşecek sonrasında boşalma ve çözülme olacak.
Kanayan hymen değil vajendir.
Negatif hipnoz hali. Kendini gerçekleştiren kehanet bekaret tabusu. Olmayan bir şeyi var edebiliriz. Kan beklentisi kanamayı, ağrı beklentisi ağrıyı ortaya çıkarıyor.
Beklenti önemlidir.
Her insanın içinde çocuk, yetişkin ve ebeveyn parça vardır.
Vajinismusta kadın seksi çocuk parçasıyla yapmaktadır. Çocuklar seks yapmaz, biz onu yetişkin forma sokacağız.
İzniniz olura(yetişkin-yetişkine) terapi yapmalıyız. Yetişkin-yetişkine terapi yapabilir, seks yapabilir, problem çözebilir.
Bilinç çok önemli. Zihnimizden geçen düşünceleri bilincimizle sorgular ve yönetiriz.
Vajinismuslu kişi zihninden geçen düşünceleri yönetememektedir. Bu düşünceler duyguları onlar da bedende duyumları doğurmakta ve sonuç olarak vajınısmus ortaya çıkmaktadır. Vajinismus sonuçtur.
Korku ve kaygının kardeşleri tiksini, suçluluk….
Vajinismus erteleme ve kaçma hastalığıdır. Seksten önce parasempatik seksten sonra sempatik sistem aktive olmalıdır.
Suçluluk-günahkarlık duyguları kefaret(vajinismus) ödetmeyi gerektirir. Daha çok disparanü olarak görülür.
Cinsel işlev bozukluğunun olduğu yerede cinsel siklus bozukluğu vardır.
Kızlık zarı da vajen de esnektır aslında. Kan ve bebek çıkamaz yoksa. Korkunun yerine şehveti koyabilmeliyiz, güzel sevişme sanatını öğrenmeli. İçindeki dişiyi serbest bırakabilmeli, vücut sesi açık olmalı. Eğer içindeki dişiyi serbest bırakırsa ruhuna huzur gelir. Kadın olamadı mı anorgazmik olur, depresif olur.
Vajinismuslu kadın aslında hipnoz yeteneği güçlü kadındır, odaklanma yüksek ama negatif yönde biz bunu pozitife döndürmeliyiz.
Beklenti çok önemli.
Vajinismus bir savunmadır( ruhun ve bedenin). Nedeni kadının kendi zihninden geçen düşünceler olabilir, ait olduğu kültüre bağlı olarak olabilir, bazen erkek bazen bulunulan ortam tehdit yaratabilir.
Her insanın içinde çocuk, yetişkin ve ebeveyn parça vardır. Vajinısmuslu kadın çocuk parçasıyla seks yapmaktadır. Çocuklar seks yapamaz biz onu yetişkin olarak seks yapmasının sağlarız.
İki yetişkin ancak seks yapabilir,problem çözebilir.
Vajinismus korkma ve erteleme hastalığıdır. Spontan düzelme beklentisi yaygındır. Korkunun yerini şehveti koyabilmeliyiz. Kadın bedenin sesini açabilmeliyi öğrenmelidir. İçindeki dişiyi serbest bırakabilmelidir. Dişi olamayan kadın depresyondadır.
Vajinismuslu kadınlar cinsellikle ilgili konuşmayı sevmezler, cinselliği iğrenç olarak algılayabilirler, vücutlarının eşleri tarafından beğenilmeme korkusunu yaşarlar vücutlarıyla barışık değildirler. Eşleri tarafından terk edilme kaygısı ve güvensizlik yaşayabilirler.
Bedenimiz kafamızın emrindedir.
Dsm-4 te vajinismus bir cinsel işlev bozukluğudur ve cinsel ağrı bozuklukları alt kategorisine dahil edilmiştir. Ana tanı kriteri vajen alt 1/3 kısmındaki kasların tekrarlayan yada sürekli, istem dışı kasılması ve cinsel ilişkiye engel olan spazmın olmasıdır.
Vajinismusun en temel belirtisi o an geldığınde kişinin panik atak benzeri bir durum yaşamsıdır. Bilinci açık olsa da kontrolunu yitirmiştir kontrol bilinçaltının eline geçmiştir.
Türkiyede her 10 kadından biri vajinismus sorunu yaşamaktadır.
Vajinismusun sınıflaması:primer ve sekonder olabilir. Sekonder vajinismus nedenleri travma veya ameliyat öyküsüdür. Doğumda oluşan yırtıklar,düşük,küretaj,sert yapılan jınekolojık muayeneler olabilir.
Basit, ağır ve durumsal( partneriyle olan sorunları nedeniyle ıstemlı olarak agrı-yanma-acı ve kanama olacağını düşünerek kendılerını kasarlar) olarakta ayırabiliriz.
Vajınısmus, vajınanın dış 1/3 kısmındaki kasların cinel birleşmeyi engelleyecek şekilde tekrarlı ve devamlı istem dışı kasılmanın olması ve başka bir mental bozukluk ya da fiziksel rahatsızlığa bağlı olmamasıdır.
Vajınısmusun nedenlerı:- davranışsal( geçmişte yaşanan ensest yada kötü cinsel deneyimlerın ağrı ve acı verici olarak değerlendirilmesi)
-bilişsel(yine geçmişte maruz kalınan cinsel yasaklar abartılı ilk gece hikayelerinin bilinçdışında oluşturduğu cinsellikle ilgili negatif şemalar)
-dinamik model( freudun ruhsal gelişim evrelerinde sorunlardan kaynaklanır)
-varoluşsal model( erkek egemen topluma bir başkaldırı metotodu, kadının kendini eşine ifade etmesi için bilinçdışı başlattığı otamatik hareketler)
Bu nedenle her vakaya davranışsal, bilişsel, dinamik ve varoluşsal yaklaşımları içeren cinsel terapi çerçevesinden bakmak ve uygulamak doğru bir yaklaşım olur.
Vajınısmusun nedenlerı::::-ilk denemede acı duyma
-cinselliği değersizleştiren ve aşağılayan bir aile
-zayıf, güçsüz anne, baskıcı-otariter baba
-baba kız ilişkisinde güçlükler
-cinsel şiddet, taciz, iğrenme-tıksınme
-zorla olan evlılıkler
-olumsuz dinsel ve ahlakı şartlanma
-eşcınsel özdeşleşme
-başarısızlık korkusu, performans kaygısı
-kızlık zarını yıtırme korkusu
-dinsel tabular, yanlış bilgi ve inanışlar
-gebelık korkusu
-obsesif ve borderlıne kişilik özellikleri taşıma
-ağrılı jınekolojık muayene
-simgesel olarak zıhınde aşırı buyutulen penıs yüzünden cok acı çekeceğini ve parçalanacağını düşünmesi
-bazı enfeksiyon ve anormallıkler
bılınmesi gereken vajınısmus tedavı edılebılen gecıcı bır hastalıktır.
Vajınısmus tedavısı için 1-somut hıkaye almalıyız: detaylar, zıhınden gecen düşünceler, zıhne gelen görüntüler ve flash-backler, hısler-duygular, vücutta neler oluyor?
2-travma kapsulu:
Duygulanım(haz,suçluluk,günahkarlık,korku)
Detaylar(hatıralar,bilişler)
Vücut tepkıleri(donup kalma,kasılma)
3-travma üçgeni
Zalim,mağdur,gözlemci
4-aşk kasları yani pelvik taban kaslarıyla iletişime geçmek gerekir çünkü bu kasların istemsiz kasılması sonucu vajınusmus olmaktadır. Böylece kişi kendi eylemlerini kontrol edebilmektedir. Vajınısmuslu kadınlar korunma iç güdülerini kontrol edememektedir. Nasıl ki aşk kaslarının kasılması için komut veriliyorsa gevşemesi için de komut verilmelidir.
Kişi odaklandıktan sonra karnını içeri doğru çekerek kontrollü nefes almayı-vermeyi yada omuzlarını kaldırıp-indirmeyi deneyebilir ve çok çabuk öğrenir. Bu gevşeme egzersizleri gerginliği ortadan kaldırmak, konsantre olmak ve fiziksel ağrıyı ortadan kaldırmak için yararlıdır.
5-cinsellik algısını değiştirmek: vajınısmusta ağrı seks ıle geldiği için seksin kadın üzerindeki etkisi olumsuzdur ve cinselliğe bakışını tamamen değiştirebilir.
Vajınısmusu aşmak için cinsellik algısını değiştirmek ve çiftlerin seksten ve birbirlerinden zevk almalarını sağlamak gerekir. Buda önce bedeni sonra da cinselliği öğrenmekle mümkündür. Böylece zihin…bedene bildirecek…beden de uygulayacak…kişide bundan zevk alacak. Kısaca cinsel haz; duygu-zihin-beden üçlüsünün birleşmesiyle oluşmaktadır. Ağrının cinsel birlrşme üzerinde olumsuz etkisi vardır bu etki kişinin cinsel isteğini azaltır bu durumdan yani vajınısmustan kurtulmanın yolu kontrolü ele alarak seksin tüm olumlu yönlerini düşünüp öğrenmeye çalışmak olacaktır.
6-ağrı yerine hazza odaklanmak gerekir. Acı cinsel aktiviteyle ilişkilendırıldığınde bir sonrakı aktivitede daha çok acı duyulur. Tekrar tekrar gerçekleşen ağrıyı cinselliğe bağlamaya devam etmek belleği güçlendirecek ve vajınısmusun devam etmesıne neden olacaktır. Ağrısız bir cinselliği yaşamak imkansız olacaktır. Cinsel terapıstın vereceği egzersizlerle korku açığa çıkıp hafızasından sılınecektir.
7-vajınısmuslu kadın ruhunu ve bedenını cinsel birleşmeye hazırlamalıdır. Bunun için aşk oyunları (parmak egzersizi, dilatatör, sevişme, mastürbasyon, gevşeme ve nefes egzersizleri)
Cinsel terapinin amacı : penis-vajen birlikteliğini sağlamak yerine tatminkar bir cinsel hayata çiftin ulaşmasını sağlamaktır. Anksiyeteyi azaltmak ve kaçınma davranışlarını ortadan kaldırmaktır.
Çiftin bilinçli istenciyle, istediklerinde, istedikleri şekilde cinsel birleşmeyi gerçekleştirmeyi sağlamaktır. Parmak egzersizleri dahil uyarılmayı ve boşalmayı sağlamak, partnerle yakınlaşmayı sağlamak.
Çifti iyileştiren etmenler:::1-bilişsel yeniden yapılandırma, geleceğe dair olumlu çapalar atmak.
2-zihinsel canlandırma yapmak ve olası sorunları seansta ele alıp çözmek
3-davranışsal ev ödevlerini zevkli,eğlenceli,merak uyandırıcı ve kışkırtıcı ve sonunda boşalma olan oyunlar halıne getırmek
4-çift ile birlikte terapistin cinsel eğitim videoları izlemesi
5-kadını merak ile keşfetme ve dokunarak haz almaya odaklama.
Varlık sebebimiz seks olduğuna göre varlığımızı hissetmenin en güzel yolu sekstir. En çok korkulan şey en çok istenen şeydir.
Dosya açma
Değerlendirme aşaması
İlişkisel aşama
Bilişsel aşama
Duygusal aşama
Davranışsal aşama
Sonlandırma aşaması.
Değerlendirme aşaması: vajınısmusu hazırlayan, ortaya çıkartan ve sürmesine neden olan faktörleri belirle.
Çocukluk hikayesini, yaşadığı travmaları, evliliğin kuruluş hikayesi, cinsel öykü alınır. Erkek vajinismusa nasıl uyum sağladı sorusunu ara. Formulasyon yapılır bu kadın kendini neye karşı koruyor? Bu kadın neden kendini keyifli ve ağrısız bir sekse layık bulmuyor. Cinsel birliktelik yasağı koy.
İlişkisel aşama: erkeği evde terapıst rolüne sokacağız. Erkeğin partnerını manevi boşalmasını sağlayabilmesini en iyi 7 yolu 1-aşkla dokunmak
2-ilgiyle dinlemek
3-birlikte kalıteli vakıt geçırmek
4-onu hayatının merkezine almak ve biricik kılmak
5-romantizm sunmak
6-aşkla arzulamak
7-düzenli ve güvenli hayat sunmak
Kadının erkeği mutlu etmesinin yolları:::
1-yaptıkarını ve başarılarını fark edip takdir etmek
2-performansını överek erkekliğini onaylamak
3-varlığına ve sunduklaruna ihtiyaç duymak
4-erotizm sunmak
5-aşkla hizmet etmek
6-mutlu etmeyi başardığını ona gülümseyerek gözstermek
7- yalnız kalma ihtiyacına saygı göstermek
- İlişkide flört havası oluşturulur,çift terapi alacak yakınlığa getirilir
- Partner ilişkisi yeniden yapılandırılır, direnç oluşmamasına çalışılır.
- İlişkideki çatışmalar ve dinamiği gözden geçirilir.
- Doyumlu bir cinsel hayat için doyumlu bir partner ilişkisi gerekir.
- Sabır-sadakat-koşulsuz sevgi-samimiyet-tutku-saygı olursa mutlu birliktelik ve sağlıklı bir sex hayatı olur.
- Seks evliliğin bir gereği hayatın gerçekliğidir.
- Uzun süreli ilişkilerde cinsel tutkuyu sürdürmenin tek yolu duygusal açıdan karşındaki insanla bütünleşirken kendin olarak kalabilmendir.
- Bu tür kendini gerçekleştirmede: açık iletişim kurma,partnere dokunma,suçlama yerine sorumluluk alma,endişelerin üzerine gitme ve güç savaşlarına son verme.
- Beraber yatıp-kalkmak,banyo yapmak, öpüşmek,temas etmek,saçlarını okşamak, erotik masaj yapmak çifte hem şifa verir hem de kendini güvende hissettirir.
Bilişsel aşama: bilişsel değişikliği tetiklemek, davranışlarda çerçeve kayması yaratmak, anksiyeteyi azaltmak, olumlu duygular ile cinsel davranış arasında bağlantı sağlamak.
Cinsel eğitim vermek ( anlat, çiz, evde tekrar incelesinler).
Merak ile keşfetme sağlamak. Burada önemli olan kanıtlar sunmak, çapalar atmak, tekrar yapmaktır. Çifte yaşadıkları sorunu yukardan bakabilme becerisi kazandırır.
- Çiftin cinsel beyinlerini keşfetmelerini sağlamak gerekir.
- Cinsel fantezi kurmayı öğret ve cinsellik düşününce vajınal ıslaklığı sağlat.
- Bişissel yeniden yapılandırma : bütün davranışların altında bir sebep vardır. Düşünceler duygulara sebep olur. İnsanlara size nasıl davranmaları gerektiğini öğretin. Yerinde saymaya devam ederek ilerleyemessin.
- Kadınlar için düzen çok önemlidir( melatonın hormonu sal,aıle düzeni,adet)
- Seks evliliğin sigortasıdır. Koşulsuz sevgi.
- Ab kuram: harekete geçiren olay, inançlar, sonuçlar/ duygular
- Mantık dışı ve mantık içi konuşmalar (ebeveyn parça(eleştiren, koruyan), yetişkin parça, çocuk parça (doğal çocuk ve doğal olmayan çocuk)
- Gerçeklik terapisi: istek,eylem,değerlendirme,planlama.
- Ne istiyorsunuz? Bugünlerde neler yapıyorsunuz? Yaptıklarınız isteklerinizi almanıza yettimi? Sizi istediğinize götürecek yeni bir yol bulmalısınız.
- Bilişsel yeniden yapılandırmada hatalı davranışlar hatalı sonuçlar doğurur. Kendini gerçekleştiren kehanet kavramına göre kan görme beklentisi ilk gece kanamalarına yol açıyor.
- Mutlak konuşulması gereken normal bir kızlık zarı , normal koşullarda, ilk cinsel ilişkide delinmez ,patlamaz, yırtılmaz, sadece açılır ve bunu kadında erkekte anlamaz.
- Vajinismuslu kadın cinsel organlarını tanımıyor,cinselliğe ait yanlış bilgilere sahiptir. Haz alma boşalma hakkı olduğuna inandırılmalı. Mastürbasyonla ilk adım atılır.
- Klitorısın en önemli organ olduğu vurgulanmalıdır.
- Ev ödevi verılmeli cinselliğe dair olumsuz duygu duygularını yöneten düşünceleri yazmalı ve bunları olumlularla yer değiştirmeli. Buna başa çıkma listesi diyoruz.
- Cinsel istek günlüğü tutma (boşalma sorunu yasayan kadın tvde fılm ve sovlardakı erotık sahneleri not etmeli,erotık fanteziler oluşturmalı)
- Ağrı şiddeti gunluğü tutmalı böylece ağrısını etkileyen faktörleri fark etmeye başlar. Ağrı duyacağını tahmin ettiği, ağrıyı yaşarken, ağrıyı yaşadıktan sonra düşüncelerini belirlemesi ve uyumsuz davranışların tespit edilmesi sağlanır.
- Cinsel uyarılma kaynağı partner değildir. Kişinin kendisidir sorumluluk kadına aittir.cinsel uyarının kaynağı ben dir.
- İyi seksin şartaları benimle ilgili olanlar, partnerimle ilgili olanlar, çevreyle ilgili olanlar bunların sağlanmış olması gerekir.
- Vajınısmuslu kadın çocuk egosundadır ve bu nedenle duygusaldır. Biz bunu şimdi ve buradaki gerçeği göz önüne alıp değerlendiren ego durumjuna yetişkin egoya getırırız.
- Yetişkin yaşta çocuk ego(çocukluk döneminde yaşananlar ve bunlara eşlik eden duygu, düşünce ve davranışlar) durumuyla hareket etmekte, geçmişi tekrar etmektedir. (0-7 yaş arası kayıtlar)
- Çocuklar doğumdan itibaren mesaj bombardımanına tutulurlar.anne-baba veya diğer kişilerden gelen mesajlar doğrultusunda değerlendirme yaparlar ve kararlar alırlar.derin devletin kendini koruması bilinç dışı bir önermeyle olur. Erkek kötü ve tehlikelidir. Bzı çocuklar büyümeme kararı alırlar. Kimiside çocuk olmamalıyım kararı alır. Kimisi çocukken anne babasına yaklaşınca incindiyse yakın olmamalıyım kararı alır. Kimisi güçlü olmalıyım kararı alır. Hiçbir şey yaşama bu çocukluk dönemi kararları kadar damgasını vurmaz. Uzun yıllar önce yazılmış bir senaryo yaşıyoruzdur.
- Çocukluk dönemine ait dinamikler biz hiç farkında olmadan başta ilişkilerimiz, duygusal ve iş hayatımız olmak üzere tüm yaşamımıza bulaşır.
- Günlük yaşamda kararlar alırken, seçimler yaparken direksiyonda hep kendimizin olduğunu düşünürüz oysa çoğu zaman büyük bir yanılgıdır. Yaşamla iligili kararlarımız çok uzun yıllar önce alınmıştır.
- Günlük yaşam içersinde yeni bir işe girerken yada istifa ederken, kariyer basamaklarında yükselirken-düşerken, evlenirken-boşanırken, seks yaparken, vajınısmusu yaşarken mücadele yada pes ederken aslında uzun yıllar önce yazılmış, hiç farkında olmadığımız bir senaryoya göre hareket ediyoruzdur.
- Duygusal aşama: geştalt terapi ve duygu regülasyonu.
Boş sandelye tekniği ile çocukluğunda olumsuz duygular yaşamasına yol açmış kişilerile diyalog/monolog oluşturması sağlanarak onlara duygu ve düşüncelerini ifade etmesi sağlanır. Duygularını yaşayarak boşaltır. Tamamlanmamış işler tamamlanır. Dinamik yönü ağır basan ve geçmişi travmalarla dolu olan kadınlrda bu aşamaya ağırlık verilmeli ve yavaş gidilmelidir. Duyguların söze konulmasını sağlamalıyız. Şimdiki duygularla geçmiş duygular arasında bağlantı kur, baskılanan duygular açığa çıksınduygular çözümlensin.
=amaç, danışanın haz dolu ve acısız bir seks yapmasını engeleleyen sinirlilik, hiddet, suçluluk ve günahkarlık, endişe, hayal kırıklığı veya korku benzeri olumsuz hisleri tanımlar hale gelmesini sağlamaktır.=vajınısmuslu kadıların olumsuz duygularının farkına varmalarını engelleyen veya bloke eden bir şemsiyeleri vardır. Şemsiye altında yer alan olumsuz duygular: suçluluk-günahkarlık, endişe, korku, bunalım, sıkıntı(anksiyete), öfke, tiksinme ve gücenmedir. Kadının cinsel olarak kendini yeterli veya yetersiz hissetmesinin nedenini erken çocukluk yaşantılarında aramak gerekir.
Toplumsal olarak kadına sunulan pasif ve bağımlı yaşam biçimi kişinin özgüveninin gelişmemesine ve her alanda olduğu gibi cinsel alandada kendini ifade edememesine neden olur.
Babaya veya anneye bağlılık derecesi, anlaşmazlık, eşin karşı cinsten ebeveyne benzerliği, çocuklukta mutluluk, disiplin yönetimi yada ceza miktarı vajinismusla ilgilidir.
Duygusal aşama ev ödevleri göz-gönül-ten teması ve duyguların evde partneriyle paylaşılması.
Sevginin şehvete kayan tonuna sevişmek diyoruz. Çocuğunu severken şevkatle sev.